Vatnajökulsþjóðgarður / Skaftafell /Jökulsárgljúfur var stofnaður 7. júní 2008. Hann nær í upphafi yfir 12.000 ferkílómetra svæði (12% landsins) en mun stækka í framtíðinni. Hann er þegar við stofnun hinn stærsti í Evrópu. Hinn 10. nóvember 2006 samþykkti Alþingi frumvarp um stofnun hans síðla árs 2007 eða í upphafi árs 2008. Hann nær yfir þjóðgarðana Skaftafell og Jökulsárgljúfur og næstum allan Vatnajökul og áhrifasvæði hans, Hágönguhraun, Veiðivatnahraun, Vesturöræfi, Snæfell, Eyjabakka og hluta Hrauns norðan jökuls. Mestur hlutil lands innan þjóðgarðsins er ríkiseign.
Stjórn þjóðgarðsins nær einnig yfir nokkur náttúruverndarsvæði, sem verða hluti hans í framtíðinni.
Gestastofur eru í Ásbyrgi, við Mývatn, að Skriðuklaustri, á Höfn, í Skaftafelli og Kirkjubæjarklaustri.
Aðsetur Landvarða eru við Drekagil í Dyngjufjöllum, í Herðubreiðarlindum, Kverkfjöllum, Hvannalindum, við Snæfell, á Lónsöræfum, á Heinabergssvæðinu, við Hrauneyjar, í Nýjadal/Jökuldal, Vonarskarði og Langasjávarsvæðið.
