Öræfin eru austan Vatnajökuls og upp af Lóni bera þetta nafn. Þau ná frá Skyndidal í suðri að 
Geldingafelli í norðri og Hofsjökli og Jökulgisltindi og Víðidalsdrögum í austri. Lónsöræfi eru mjög sundurskorin af giljum og gljúfrum, mikið er af ljósgrýti (ríólíti), þannig að landslagið er ákaflega litríkt. Líkt og víðar á Austfjörðum finnst þar mikið af holufyllingum og fallegum kristöllum. Víða er gróður talsverður, graslendi og blómskrúð. Oft sjást hreindýr á þessum slóðum. Jeppaleiðin liggur frá Þórisdal yfir Skyndidalsá að Eskifelli og síðan upp Kjarrdalsheiði (722m) og niður á Illakamb við Ölkeldugil.
Þar verður að grípa til postulanna og ganga yfir hengibrú á Jökulsá í Lóni. Lónsöræfi eru eitthvert fegursta og áhugaverðasta göngusvæði landsins og þar eru víða skálar til að gista í. Sumir ganga yfir Eyjabakka eða Eyjabakkajökul, ef kvíslar Jökulsár á Dal eru óvæðar, alla leið að Snæfelli, þar sem er skáli Ferðafélags Íslands. Á sumrin voru daglegar ferðir inn á Illakamb frá Höfn í Hornafirði.
Kollumúli (800-900m) er í Stafafellsfjöllum milli Víðidals og Jökulsár í Lóni. Hann er hlíðabrattur, flatur að ofan með smávötnum. Vestan hans eru Leiðartungur, þar sem var farið til Fljótsdalshéraðs, annaðhvort á Norðlingavaði eða í Kláfferju. Göngubrúin var byggð 1967. Eini leitarmannakofi landsins, sem var búinn ofni til hitunar árið 1930 var í Stóra -Hnausanesi. Flár eru austan í höfðanum. Þar eru grasbrekkur og skógarteigar. Þar uxu tvö reynitré og efst var grasatekja góð. Kollumúlaeldstöð er ein hinna fornu megineldstöðva Austurlands. Miðhluti hennar er í Víðibrekkuskerjum, austan Sauðhamarstinds. Þar lítur bergið út sem það sé sundursoðið.
Eftir stofnun þjóðgarðsins Vatnajökuls hinn 7. júní 2008 urðu Lónsöræfi ein miðstöðva þjóðgarðsvörslunnar.
