Kjósarhreppur
Sveitafélagið er dreifbýlishreppur (landbúnaðarhérað), 298 ferkílómetrar að stærð. Íbúar með lögheimili í hreppnum 1. janúar 2020 voru 245.
Helstu atvinnugreinar eru framleiðsla mjólkur, eggja, kjúklinga, sauðfjárrækt, ferðaþjónusta og skógrækt. Flestir bæir í Kjós hafa einhver hlunnindi svo sem lax- og silungsveiði og lítils háttar dúntekja er við Hvalfjörð. Nokkrir landeigendur leigja lönd undir sumarhús og munu vera um 500 sumarhús í hreppnum.
Fyrir aldamótin 1900 var stofnað menningarfélag sem nefnt var bræðrafélag. Aðal markmið þess var bókakaup og lán á bókum til félagsmanna, bókunum var komið fyrir í þinghúsi hreppsins sem var á prestsetri sveitarinnar á Reynivöllum, hús þetta var lítið timburhús sem notað var sem samkomuhús.
Árið 1915 var Ungmennafélagið Drengur stofnað og var það strax kraftmikið félag sem lét flest framfaramál til sín taka. Er seinna stríði lauk keypti ungmennafélagið kvikmyndahús sem reist hafði verið fyrir hermenn í Hvítanesi í Hvalfirði, húsið var rifið og efnið úr því notað til að byggja félagsheimili. Hús þetta heitir Félagsgarður það var tekið í notkun árið 1946 og er notað til leikfimikennslu fyrir barnaskólann, hreppskrifstofu og allt samkomuhald í hreppnum.
Búnaðarfélag var stofnað á fyrri hluta aldarinnar og er fagfélag fyrir landbúnaðinn og kvenfélag (stofnað 15.mars 1940) sem lætur ýmis mannúðarmál til sín taka. Veiðifélag Kjósarhrepps var stofnað 1948. Sér það um útleigu á vatnasvæði Laxár og Bugðu og um seiðaeldi fyrir sama svæði. Árið 1948 var tekin í notkun stór og glæsilegur heimavistarbarnaskóli (Ásgarður) og var hann fyrsti sérhannaði skóli sveitarinnar, en fram að þeim tíma hafði verið farskóli í Kjósinni. Í dag hefur börnum í sveitinni fækkað, heimavist er aflögð en hluti skólans er notaður fyrir bókasafn og leikskóla. Á sumrin er skólahúsið notað sem veiðihótel.
Margir áhugaverðir og fallegir staðir eru í Kjós. Brynjudalurinn inn af Hvalfjarðarbotni með birkikjarri innst í dalnum, Botnsúlur blasa við, Brynjudalsá rennur eftir miðjum dalnum ágæt til laxveiða, strandlengjan meðfram Hvalfirðinum, þar er fjölbreytt fuglalíf og kræklingafjörur, Hvalfjarðareyrin sem er sérstakt náttúruundur. Maríuhöfn við Hálsnesið þar sem talið er að fyrsta höfn landsins hafi verið, Meðalfellsvatn, þar er hægt að fá keypt veiðileyfi, þar veiðist bæði lax og silungur. Þjónustuhús er við vatnið bæði fyrir veiðimenn og aðra ferðamenn (Kaffi – Kjós).
Margar góðar göngu- og reiðleiðir eru um Kjósina. Þeir sem vilja skoða sveitina akandi geta farið ýmsar hringleiðir, svo sem Miðdalinn kringum Eyrarfjall, af vesturlandsvegi upp Meðalfellsveg að Kjósarskarðsvegi, þar sem Vindásheiðin blasir við þaðan til vinstri um Laxárdal að vesturlandsvegi eða til hægri Kjósarskarðsveg að Þingvallavegi. Á þeirri leið er Þórufoss 18 metra foss í Laxá og sérstakt gljúfur þar fyrir neðan.
Bretar og Bandaríkjamenn byggðu herstöðvar á Hvítanesi, Litlasandi og Miðsandi. Lítil merki sjást um veru þeirra á Hvítanesi en handan fjarðar hafa margir braggar verið varðveittir. Fjörðurinn var mikilvægur viðkomustaður skipalesta frá Englandi og Bandaríkjunum, sem voru á leið til Murmansk í Rússlandi í síðari heimsstyrjöldinni. Bandamenn reistu bryggju undir Þyrilsklifi. Hún var síðar notuð fyrir hvalveiðara Hvals hf., sem byggði hvalstöðina, sem enn stendur.
Hernámssetrið að Hlöðum.
Hernámssetrið að Hlöðum er rólegur og fallegur staður við norðanverðan Hvalfjörð, um 45 mín akstur frá Reykjavík.
Á Hernámssetrinu er rakin einstök og merkileg saga hernáms á árunum 1940 til 1945, saga sem breytti friðsælli sveit í umgjörð heimsviðburða og skipti sköpum fyrir sigur bandamanna í síðari heimsstyrjöld.
Þar getur að líta vandað safn minja og minninga sem tengjast sögu hernáms í Hvalfirði á þessum örlagaríku umrótatímum.
Sjá; Kaldaðarnes