Áin á upptök sín í Hengifossárvatni á Fljótsdalsheiði. Hún fellur í Lagarfljót innanvert. Tveir aðalfossar prýða ána, hinn annar hæsti á landinu, Hengifoss, 128,5 m hár og Litlanesfoss, sem er aðeins neðar í ánni. Hann er meðal fegurstu fossa landsins, einkum vegna stuðlabergsmyndana. Berglögin í umhverfi Hengifoss eru athyglisverð vegna þunnra, rauðra leirlaga á milli blágrýtislaganna.
Þar er líka hægt að finna steinrunna stofna kulvísra barrtrjáa og surtarbrand, sem vísar til hlýrra loftslags á seinni hluta tertíer. Það er hægt að ganga á bak við Hengifoss, þegar lítið er í ánni og skoða hellisskúta þar. Gangan upp að fossunum er tiltölulega létt, þótt hún sé á fótinn og vel þess virði að leggja hana á sig.
