Stöng í Þjórsárdal mun hafa eyðzt í Heklugosi árið 1104 ásamt fjölda annarra bæja í dalnum. Þetta er 
fyrsta gosið í Heklu, sem getið er um eftir landnám. Árið 1939 fór hópur norrænna fornleifafræðinga á stúfana í Þjórsárdal og uppgötvuðu margt merkilegt, s.s. húsaskipan. Þótt grafið væri víða, var ákveðið að reyna að varðveita uppgröftinn á Stöng og byggt yfir hann, þannig að gestir og gangandi gætu gert sér grein fyrir híbýlum manna á söguöld.
Þjóðveldisbærinn, sem var byggður í dalnum 1974-77, var gerður með Stöng sem fyrirmynd. Talið er að Gaukur trandill hafi búið á Stöng á 10. öld og að húsfreyjan á Steinastöðum, sem stóðu nokkuð ofar, hafi verið ástkona hans, enda segir í vísunni:
Þá var öldin önnur,
er Gaukur bjó í Stöng,
Þá var ei til Steinastaða
leiðin löng.
